CHAEBOL LÀ GÌ? TOP CHAEBOL ẢNH HƯỞNG HIỆN NAY TẠI HÀN QUỐC?
Nếu bạn là một fan của phim Hàn thì chắc chắn, bạn đã nghe cụm từ “Chaebol”. Vậy bạn có thắc mắc “Chaebol” là gì không?
Nếu bạn là một fan của phim Hàn thì chắc chắn, bạn đã nghe cụm từ “Chaebol”. Vậy bạn có thắc mắc “Chaebol” là gì không? Hãy cùng Toàn Cầu Xanh tìm hiểu xem, thế giới “Chaebol” ở Hàn Quốc có gì mà lại đặc biệt như vậy nhé!
1. Chaebol là gì và ý nghĩa của nó?
Chaebol là những tài phiệt, tập đoàn gia đình khổng lồ chi phối nền kinh tế, chính trị cũng như xã hội ở đất nước Hàn Quốc.
Tài phiệt là nhóm tư bản tài chính làm chủ những xí nghiệp lớn, dùng thế lực tài chính để thâu tóm và chi phối chính trị, quân sự và kinh tế xã hội của đất nước.
Chữ Hán tự của Chaebol 財閥 là tài phiệt. Và trong tiếng Hàn Chae có nghĩa là sở hữu. Mumbol có nghĩa là gia đình quý tộc. Chaebol cũng được sử dụng để mô tả một nhóm các công ty con được liên kết với nhau và được kiểm soát và quản lý bởi một gia đình giàu có của Hàn Quốc.
Thuật ngữ này được xuất hiện đầu tiên vào năm 1984. Hiện nay những tập đoàn tài phiệt thường mở rộng ra trên quy mô toàn thế giới, góp phần đẩy mạnh nền kinh tế Hàn Quốc. Chính nhờ những thành công vang dội ấy. Mà Chaebol ngày càng nhận được những ưu đãi đặc biệt từ chính phủ và được đóng một vai trò quan trọng trong các vấn đề chính trị của Hàn Quốc.
Mô hình Chaebol được xây dựng trên hệ thống phân quyền phức tạp và chồng chéo lên nhau. Người đứng đầu tập đoàn nắm quyền kiểm soát ba hoặc bốn công ty mẹ. Các công ty mẹ này tiếp tục quản lý các công ty con trực thuộc khác. Việc điều hành chủ yếu từ các thành viên trong các gia tộc Chaebol và các nguồn quỹ do cả gia tộc sở hữu.
2. Lịch sử Chaebol Hàn Quốc
Sau thời gian bị Nhật xâm chiếm, Hàn Quốc đã học hỏi rất nhiều từ đất nước này và đã rất thành công trong công cuộc cải cách giáo dục cũng như kinh tế.
Sau khi quân Nhật hoàn toàn rút quân khỏi lãnh thổ Hàn Quốc vào năm 1945, một số doanh nhân Hàn Quốc đã tận dụng nguồn tài sản của Nhật để tạo cho mình những doanh nghiệp riêng. Một số những doanh nghiệp này đã phát triển thành các Chaebol lớn tại Hàn Quốc
Các Chaebol được hình thành bao gồm nhiều công ty có quan hệ về chiến lược kinh doanh, tài chính cũng như sự điều hành chung trong hoạt động. Nét đặc trưng chính là toàn bộ các công ty con đều được chi phối bởi một hoặc số ít đại gia tộc sáng lập và nắm giữ cổ phần
Năm 1961, tổng thống bấy giờ là Park Chung Hee đã đưa ra quyết định cải tạo nền kinh tế lạc hậu của đất nước bằng cách khuyến khích và hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp lớn.
Cuối thập niên 1980, đế chế Chaebol đã nhanh chóng chế ngự hầu hết các lĩnh vực công nghiệp, trong đó nổi bật nhất chính là ngành công nghiệp nặng, sản xuất và thương mại
Xem thêm: Trường Đại học HanYang Hàn Quốc
Không ngoa khi nói rằng chính Chaebol đã giúp cho nền kinh tế Hàn Quốc có thặng dư mậu dịch lớn kể từ năm 1986 và tiến tới trở thành một trong những nước công nghiệp mới lớn nhất trên thế giới kể từ thập niên 90 của thế kỷ 20.
3. Đặc điểm của Chaebol
Cơ cấu quyền lực của các tập đoàn có tính tập trung cao. Thông thường những người đứng đầu có quyền quyết định chính trong mọi vấn đề, cũng như các công ty con.
Các tài phiệt Hàn Quốc thành lập doanh nghiệp của riêng họ để phục vụ hoạt động xuất khẩu của họ.
Luật pháp và chính phủ Hàn Quốc kiểm soát các Chaebol trong lĩnh vực tài chính nên các Chaebol khó có thể phát triển chuyên biệt trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng.
Ảnh hưởng của các Chaebol đối với nền kinh tế đất nước là không thể phủ nhận. Hàn Quốc đã từ một quốc gia nghèo khó trải qua nội chiến trở thành quốc gia có GDP lớn thứ 13 trên thế giới theo số liệu năm 2015 của Ngân hàng Wold.
Với sự phát triển cũng như sức ảnh hưởng mạnh mẽ của các Chaebol đã kéo theo nhiều hệ lụy như khoảng cách giàu nghèo ngày càng nới rộng, các doanh nghiệp nhỏ ngày càng eo hẹp, khó phát triển.
4. Điểm tích cực và tiêu cực của Chaebol
4.1 Kinh tế
Về kinh tế, Hàn Quốc bị chia cắt thành hai khu vực với một rào cản lớn ngăn cách nền kinh tế Chaebol với phần còn lại. Nhiều tập đoàn Hàn Quốc (bao gồm cả các công ty con trong hệ thống của họ) chi phối toàn bộ nền kinh tế Hàn Quốc. Theo một báo cáo năm 2011 cho thấy tổng thu nhập của 4 ông lớn trong giới nhà giàu quyền lực Hàn Quốc là:
- 203,9 nghìn tỷ KRW từ Samsung.
- 122,9 nghìn tỷ KRW từ Hyundai Motor Group.
- 97 nghìn tỷ KRW từ phía SK.
- 90,6 nghìn tỷ KRW từ phía LG.
Mặt khác, đóng góp của Chaebol vào GDP của Hàn Quốc trong những năm gần đây cho thấy kinh tế lớn thứ 10 trên thế giới phụ thuộc rất nhiều vào các nhóm tài phiệt Hàn Quốc này.
Top 5 dẫn đầu là Samsung, SK Group, Hyundai, Lotte và LG. Đây cũng là 5 cá mập đang thống trị hơn 50% thị trường chứng khoán xứ Kim chi và đang ngày càng bành trướng với tốc độ khủng khiếp thành các chaebol đa quốc gia.
4.2 Báo chí & Truyền thống
Báo chí phe bảo thủ chiếm 33,85% doanh số quảng cáo của mỗi tờ báo lớn trong năm 2009. Mặt khác, phe tiến bộ, Hankyoreh và Kyunghyang Shinmun, lần lượt chiếm 5,45% và 5,17% trong năm 2007. Có thể nói rằng quảng cáo đóng vai trò quan trọng, một vai trò lớn trong định hướng quan điểm chính trị của phe bảo thủ.
Các Chaebol thống trị các phương tiện truyền thông thông qua thị trường quảng cáo. Năm 2009, bốn Chaebol chính chiếm 12,57% tổng thị trường quảng cáo.
4.3 Chính trị
Không chỉ ở khía cạnh kinh tế, các Chaebol còn có ảnh hưởng sâu rộng đến chính trị của Hàn Quốc. Bằng chứng là nhiều cuộc “đi đêm” giữa các ông lớn và quan chức Hàn Quốc để giành hợp đồng hoặc hỗ trợ tài chính cho các cuộc bầu cử.
Năm 2016, vụ bê bối chính trị của cựu tổng thống Hàn Quốc – Park Geun-Hye liên quan đến các tập đoàn lớn, trong đó có Samsung bị phanh phui trước truyền thông và gây náo động xứ kim chi.
Do đó, hình phạt dành cho cựu tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye và những người liên quan, trong đó có Thái tử Samsung – Lee Jae-yong, được sử dụng như một cách xoa dịu sự tức giận của người dân xứ kim chi. Tuy nhiên, ông Lee Jae-yong đã được trả tự do sớm và mọi thứ dường như đã êm xuôi.
4.4 Văn hóa xã hội
Sự tập trung quyền lực kinh tế và chính trị của giới nhà giàu và quyền lực Hàn Quốc luôn diễn ra mạnh mẽ hơn. Do đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, công ty mới thành lập và người lao động tự do rơi vào hoàn cảnh trái ngược.
Điều này khiến xung đột giữa nhóm này và các ông lớn thường xuyên xảy ra. Tuy nhiên, các ông lớn vẫn không chịu trách nhiệm về nguồn gốc của những xung đột này và trách nhiệm xã hội liên quan. Có thể nói, họ đã trở nên quá lớn và không thể bị đe dọa ở xứ sở kim chi.
Nhưng không thể phủ nhận rằng làm việc trong các công ty, tài phiệt lớn này luôn là tiêu chuẩn và mục tiêu của giới trẻ Hàn Quốc và các nước lân cận bởi những cơ hội và lợi ích nhận được từ họ.
4.5 Việc làm
Nghề luật sư cũng phải nhận cái nhìn nhức nhối của dư luận. Các phán quyết có lợi cho Chaebol đã được sắp xếp cho các hoạt động vận động hành lang. Trong giới học thuật, ngày càng có nhiều học giả ủng hộ Chaebol tìm kiếm nguồn tài trợ cho nghiên cứu.
Các giám đốc điều hành và nhân viên của công ty Chaebol nhận được mức lương kếch xù. Mức lương trung bình hàng năm của các CEO Samsung Electronics là 5,9 tỷ won / người. Và mức lương trung bình hàng năm của nhân viên là 90 triệu won. Hyundai Motor Company cũng kiếm được trung bình 89 triệu won.
5. TOP 5 các chaebol có sức ảnh hưởng nhất tại Hàn Quốc hiện nay
5.1 Tập đoàn Samsung
Đứng đầu trong danh sách không thể không nhắc tới Chaebol Samsung. Được thành lập vào năm 1938 bởi Lee Byung Chul với khởi đầu chỉ là một công ty buôn bán nhỏ lẻ. Hiện nay Samsung được biết đến như một tập đoàn đa quốc gia khổng lồ và là một trong những gia tộc giàu nhất Hàn Quốc.
Tập đoàn sở hữu nhiều công ty con, chuỗi hệ thống bán hàng, văn phòng đại diện trên khắp thế giới.
Tập đoàn Samsung đa dạng và phát triển nhiều lĩnh vực kinh doanh khác nhau như công nghiệp điện tử, chế biến thực phẩm, bảo hiểm, bất động sản, chứng khoán, quảng cáo, xây dựng, đóng tàu…Tất cả những lĩnh vực đều phát triển mạnh mẽ và đem về doanh thu lớn cho Samsung
Samsung hiện đang là tập đoàn Tài phiệt đa ngành có quy mô và ảnh hưởng to lớn nhất đến nền kinh tế của Hàn Quốc với tổng doanh thu lên tới 144 tỷ USD/năm chiếm đến 70% GDP của đất nước.
5.2 Tập đoàn Huyndai
Được thành lập vào năm 1947, đây là một trong những Chaebol được thành lập đầu tiên tại Hàn Quốc. Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ Hyundai trở thành tập đoàn kinh tế đứng thứ hai chỉ sau Samsung
Nổi bật nhất trong tập đoàn chính là công ty xe hơi Hyundai. Đây là hãng sản xuất xe hơi đa quốc gia có quy mô lớn nhất tại Hàn Quốc và lớn thứ 4 trên thế giới. Trước biến động của nền kinh tế, doanh số bán hàng của tập đoàn đều tăng hàng tháng và chưa có dấu hiệu thụt giảm là minh chứng cho vị thế của Hyundai
5.3 Tập đoàn LG
LG Chaebol được thành lập vào năm 1947 bởi Koo In Hwoi và là một trong những Chaebol lớn nhất tại Hàn Quốc. Đây là một tập đoàn đa quốc gia kinh doanh chủ yếu với các lĩnh vực về hàng điện tử, điện thoại và các sản phẩm dầu khí.
Từng là đối thủ truyền kiếp với Samsung tuy đã bị đối thủ vượt một khoảng cách khá xa nhưng hiện nay LG vẫn đang tiếp tục phát triển với tốc độ nhanh chóng và là một trong Top 5 Chaebol hàng đầu tại Hàn Quốc
5.4 Tập đoàn SK
SK Group là tập đoàn thương mại lớn nhất tại Hàn Quốc và là một trong những Chaebol lớn nhất tại quốc gia này. Được thành lập vào năm 1939 SK là tập đoàn hoạt động trên nhiều lĩnh vực như công nghệ viễn thông, sản xuất phim ảnh và đĩa nhạc, điều chế dược phẩm, khách sạn, trung tâm thương mại…
Năm 2009 tổng giá trị của nhãn hiệu SK đứng thứ 20 trong các tập đoàn toàn cầu theo tạp chí Interbrand và BusinessWeek. Mức tăng trưởng vượt bậc của SK đã đóng góp lớn vào nền kinh tế của Hàn Quốc.
Một trong những công ty con nổi bật nhất tại SK chính là SK Telecom. Đây được coi như nhà mạng lớn nhất và dẫn đầu công nghệ truyền thông tại Hàn Quốc.
5.5 Tập đoàn Lotte
Lotte Group là một tập đoàn đa quốc gia được thành lập tại Hàn Quốc vào năm 1967 bởi Shin Kyuk Ho. Chaebol này bao gồm hơn 100 công ty con tham gia các lĩnh vực khác nhau như sản xuất bánh kẹo, đồ uống, thức ăn nhanh, dịch vụ tài chính, giải trí, công nghệ thông tin, xây dựng, xuất bản…
Tập đoàn này có trụ sở chính đặt tại Hàn Quốc và Nhật Bản. Ngoài ra còn mở rộng hoạt động tại các quốc gia khác như Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ, Hoa Kỳ, Ba Lan… và đều đem về những lợi nhuận khổng lồ.
Hiện nay, Lotte là nhà máy sản xuất bánh kẹo lớn nhất tại Hàn Quốc và lớn thứ ba tại Nhật Bản.
Các bạn thấy đó, các “tài phiệt” có một vị trí rất quan trọng đối với các lĩnh vực kinh tế của Hàn Quốc. Không những thế Chaebol cũng là một trong những nét văn hóa đặc trưng không thể thiếu của Hàn Quốc.
Vậy là các bạn có thể hiểu sâu hơn về cụm từ Chaebol – “tài phiệt” rồi đúng không? Toàn Cầu Xanh chắc chắn rằng, sau bài viết này, khi xem các bộ phim Hàn, các bạn sẽ cảm nhận một cách chân thực nhất về Chaebol Hàn Quốc.
——————————
Thông tin liên hệ:
Học viện Toàn Cầu Xanh – Du Học Toàn Cầu, Kiến Tạo Tương Lai.
Địa chỉ: Tầng 9 Tòa nhà HUD, số 159 Điện Biên Phủ, Phường 15, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh.
Hotline: 028 6277 1979
Facebook: Học Viện Toàn Cầu Xanh
Email: giaoductoancauxanh@gmail.com
Website: Toàn Cầu Xanh
Tik tok: Toancauxanh